موی سر یکی از نقاط حساس بدن بوده که ممکن است بر اثر عواملی دچار آسیب‌های زیادی شود. یکی از مشکلاتی که ممکن است برخی افراد با آن روبرو شوند، ریزش سکه‌ای مو است. ریزش سکه‌ای مو که به آن آلوپسی آره آتا هم گفته می‌شود، یک بیماری خود ایمنی در بدن است. در این اختلال یک تکه از موی سر که معمولا به اندازه یک سکه است، به طور ناگهان خالی می‌شود. اما علل ریزش سکه‌ای مو چیست و چه کارهایی میتوان برای درمان آن انجام داد؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها با ما همراه شوید تا از علت ریزش سکه ای مو و روش‌های درمان و جلوگیری از آن مطلع شوید.
ریزش سکه‌ای مو چیست؟
زمانی که بخشی از موی سر که غالبا به اندازه یک سکه است به طور ناگهانی خالی شود، به اصطلاح فرد دچار ریزش سکه‌ای مو شده است. این اختلال خود ایمنی غیر قابل پیش بینی بوده و ممکن است هر فردی آن را تجربه نماید. حتی گاهی افراد این ریزش را در نقاط مختلفی از سر مشاهده می‌کنند که برایشان بسیار نگران‌کننده است. ریزش موی سکه‌ای، پدیده‌ای است که هر فردی در هر سن و جنسیتی ممکن است به آن دچار شود. البته طبق تحقیقات صورت گرفته در این زمینه مشخص شده بیشتر افراد در سنین زیر 30 سالگی به آن دچار می‌شوند. با این حال این بیماری خود ایمنی ممکن است در هر سنی رخ دهد. از آنجایی که این موضوع برای افراد نگران کننده است، بهتر است با راه‌های مقابله و علائم آن آشنا بوده تا بتوان به خوبی آن را درمان کرد. خوب است بدانید موها پس از مدتی در همان ناحیه شروع به رشد می‌کنند و بخش خالی شده را پر می‌نمایند. مگر آنکه فرد دچار ریزش موی شدیدی باشد و بدن قادر به ترمیم موی از دست رفته نباشد.
چند نکته که راجع به ریزش سکه‌ای مو باید بدانید
- ریزش سکه‌ای مو، امری موروثی است و بیشتر به ژنتیک خانوادگی برمی‌گردد. در صورتی که افرادی در خانواده دچار این بیماری و یا بیماری‌های خود ایمنی دیگری چون مشکلات تیروئیدی شده باشند، ممکن است با ریزش سکه‌ای مو مواجه شوند.
- این پدیده به طور ناگهانی و در طی چند روز بر روی سر فرد به وجود می‌آید. حتی گاهی اوقات روند شکل‌گیری ریزش سکه‌ای بسیار سریع بوده و فرد در طی شب تا صبح دچار آن می‌شود. برای همین نمیتوان زمان مشخصی را برای بروز این بیماری خود ایمنی در نظر گرفت.
- طبق بسیاری از آزمایشات صورت گرفته، مشخص شده افرادی که دچار ریزش سکه‌ای مو می‌شوند، از استرس زیادی رنج برده‌اند. برای همین اگر با این بیماری در بدن خود مواجه شدید، ریشه استرس را شناسایی کنید. استرس می‌تواند عامل تشدیدکننده ریزش سکه‌ای مو نیز باشد.
- در صورتی که ریزش سکه‌ای مو تنها در چند تکه کوچک رخ دهد، بدون نیاز به درمان بهبود پیدا خواهد کرد. تاکنون هیچ درمان قطعی برای ریزش سکه‌ای ارائه نشده و تنها با راهکارهایی میتوان به بهبود شرایط آن کمک کرد.
- شیوع بیماری ریزش مو سکه‌ای در زنان و مردان یکسان است. خوب است بدانید تنها یک درصد از جمعیت به این عارضه دچار می‌شوند و بیشتر افراد در سنین کودکی تا جوانی آن را تجربه می‌کنند.
- بسیاری از پزشکان باور دارند علت ریزش سکه‌ای مو، به این خاطر است که در آن گلبول‌های سفید خون به اشتباه به فولیکول‌های بدن حمله می‌کنند. برای همین است که نمیتوان این عارضه را کنترل کرد.
آیا میتوان ریزش سکه‌ای مو را درمان کرد؟
درمان ریزش سکه‌ای مو بستگی به موارد زیادی دارد. همانطور که اشاره کردیم در صورتی که این عارضه کم باشد و تنها بخش‌های کوچکی از مو را درگیر کند، نیاز به درمان خاصی ندارد. در این شرایط بدون نیاز به درمان، ریزش سکه‌ای مو بهبود پیدا می‌کند. اما اگر این عارضه شدید باشد و نتوان آن را کنترل کرد، باید به سراغ روش‌های موثری رفت. یکی از این روش‌ها، استفاده از داروهای ضد التهاب قوی کورتیکواستروئیدها است. برخی از پزشکان از این روش استفاده کرده و آنها را به صورت تزریق موضعی و یا پماد موضعی برای افراد تجویز می‌نمایند. همچنین استفاده از داروهایی چون آنترالین، دیفن سیپرون و ماینوکسیدیل برای این عارضه مفید است. توجه داشته باشید استفاده خودسرانه از این داروها ممنوع بوده و تنها باید با تجویز پزشک مصرف گردند. بنابراین در صورتی که به عارضه ریزش سکه‌ای مو دچار شدید و پس از چند روز بهبود پیدا نکردید، بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.
بررسی علل ریزش سکه‌ای مو
همانطور که اشاره کردیم پزشکان علت ریزش سکه‌ای مو را به خاطر حمله گلبول‌های سفید خون به فولیکول‌های بدن می‌دانند. زمانی که گلبول‌های سفید به فولیکول‌ها حمله می‌کنند، سبب کوچک شدن آنها و همچنین کاهش چشمگیر آنها می‌شوند. البته مشخص نیست که چرا این اتفاق می‌افتد و سیستم ایمنی بدن فولیکول‌ها را هدف قرار می‌دهد. با این حال مهمترین علت ریزش سکه‌ای همین امر بوده و تا به حال کسی نتوانسته پاسخ مناسبی برای حمله گلبول‌ها به فولیکول‌ها پیدا کند. تنها چیزی که مشخص است این است که ریزش سکه‌ای مو ژنتیکی بوده و بیشتر افرادی به آن دچار می‌شوند که یکی از اعضای خانواده‌شان به این بیماری دچار شده باشد. طوری که مشخص شده از هر 5 نفر که به ریزش سکه‌ای مو دچار می‌شوند، یک نفر یکی از اعضای خانواده‌اش درگیر این بیماری شده است. نکته‌ای که باید بدانید این است که این بیماری واگیردار و مسری نبوده و این باور که ریزش مو سکه‌ای واگیر دارد، اشتباه است.
آیا ریزش موی سکه‌ای خطرناک است؟
با توضیحاتی که ارائه شد، متوجه می‌شویم که ریزش مو سکه‌ای خطرناک نیست. این بیماری خود ایمنی در تعداد کمی از افراد ظاهر می‌شود و بیشتر مربوط به عوامل استرس‌زا و اضطراب‌های شدید است. از آنجایی که این بیماری پس از چند روز به طور ناخودآگاه از بین می‌رود، جای نگرانی ندارد. تنها در صورتی که مقدار ریزش زیاد باشد و به خودی خود درمان نشود، بهتر است جهت جلوگیری و مقابله با آن به پزشک متخصص رجوع شود. ریزش موی سکه‌ای خطرناک و مسری نبوده و ممکن است در هر فردی ایجاد شود.
بررسی درمان‌های خانگی برای ریزش سکه‌ای مو
معمولا افرادی که به این بیماری دچار می‌شوند، به دنبال درمان خانگی ریزش مو سکه‌ای می‌روند. درمان‌های خانگی به نظر قابل اعتماد هستند و برخی افراد از آنها جهت درمان ریزش سکه‌ای مو استفاده می‌کنند. با این حال بهتر است جهت درمان این بیماری و جلوگیری از وقوع مجدد آن، به یک پزشک مراجعه کرد. در اینجا به چند مورد از روش‌های درمان ریزش مو سکه‌ای در خانه اشاره می‌کنیم.
برخی افراد از موادی چون روغن بادام، روغن رزماری، آب پیاز یا سیر، چای سبز، عسل یا شیر نارگیل برای درمان ریزش مو سکه‌ای استفاده می‌کنند. البته این مواد اثربخشی کمی دارند و نتیجه تاثیرشان دیر مشخص می‌شود. برخی افراد نیز به جای این مواد به سراغ استفاده از روش‌هایی چون طب سونی می‌روند. همچنین میتوان از ورزش‌ها و حرکاتی که سبب کاهش استرس می‌شود نیز استفاده کرد تا از بروز ریزش سکه‌ای مو جلوگیری شود. ورزش‌هایی چون یوگا و یا مدیتیشن جزو اموری هستند که سبب کاهش اضطراب و استرس می‌شوند.
درمان ریزش سکه‌ای مو با دارو
پیش از هر چیز باید اشاره کنیم که برای درمان ریزش سکه‌ای مو حتما به یک متخصص مراجعه کنید و از مصرف خودسرانه داروها خودداری کنید. چرا که شرایط هر فردی با فرد دیگر متفاوت است و ممکن است یک دارو برای شخصی مناسب بوده و برای شخص دیگر کاربردی نداشته باشد. همچنین اگر افراد از داروهای دیگری استفاده کنند، ممکن است با تداخل دارویی مواجه شوند و سلامتی‌شان به خطر بیفتد. برای همین به این موضوع توجه داشته باشید و حتما برای درمان ریزش سکه‌ای مو با دارو، به متخصص مراجعه کنید.
حال از آنجایی که بیماری آلوپسی آره آتا یک بیماری خود ایمنی است و در اثر تهاجم اشتباهی سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌ها به وجود می‌آید، رایج‌ترین روش درمان آن تزریق کورتیکواستروئیدها است. این داروها با نام کورتون نیز شناخته می‌شوند. کورتیکواستروئیدها از جمله داروهای ضد التهاب قوی هستند که سبب سرکوب سیستم ایمنی بدن می‌شوند. شکل مصرف دارو و همچنین مقدار آن، بستگی به شرایط بیماری و نظر پزشک دارد. بیشتر از این داروها به صورت تزریق موضعی استفاده می‌شود. اما گاهی به صورت داروهای خوراکی و یا کرم موضعی نیز مورد تجویز قرار می‌گیرند. در واقع پزشک بر اساس شرایط شما یکی از این موارد را تجویز کرده تا بتوانید به درمان بیماری ریزش سکه ای مو بپردازید.
به جز داروی اشاره شده، ممکن است پزشک داروهای دیگری را نیز برای شما تجویز کند تا سبب تسریع و تحریک رشد موهای ریخته شده شود. داروهایی همچون ماینوکسیدیل و آنترالین در این شرایط تجویز می‌شوند تا سبب رشد دوباره موها شوند. با این حال باید اشاره کرد که این داروها نقشی در جلوگیری از ریزش سکه‌ای مو ندارند و تنها به رشد موهای ریخته شده کمک می‌کنند. همچنین برخی از افراد از روش‌های جدیدی چون شیمی نور درمانی استفاده می‌کنند. در این روش از ترکیب تابش اشعه UVA به همراه داروی موضعی متوکسالن استفاده می‌شود تا از این طریق به بهبود ریزش مو کمک شود. بنابراین روش درمان ریزش سکه‌ای مو کاملا به مقدار ریزش مو و شرایط دیگر وابسته است و نمیتوان از یک روش به عنوان بهترین روش درمان یاد کرد. در کنار این روش‌های دارویی، برخی از روش‌های خانگی نیز برای درمان بیماری استفاده می‌کنند. استفاده از سیر یا مکمل‌های بیوتین و زینک جزو روش‌هایی است که از آن به عنوان درمان خانگی ریزش سکه ای مو یاد می‌شود.
نشانه‌های ریزش موی سکه‌ای چیست؟
پیش از هر چیزی باید بگوییم که ریزش سکه‌ای تنها مختص به موی سر نبوده و در ریش مردان نیز قابل مشاهده است. همچنین در برخی از نقاط بدن نیز میتوان این عارضه را مشاهده کرد.
- ریزش سکه‌ای موی سر: مهمترین نقطه‌ای که ممکن است فرد با ریزش سکه‌ای مواجه شود، موی سر است. در این مواقع یک یا چند نقطه از سر به اندازه یک سکه خالی از مو می‌شود.
- ریزش سکه‌ای در ریش مردان: مردانی که اغلب دچار بیماری آلوپسی آره آتا می‌شوند، ریزش سکه‌ای را در ریش‌های خود نیز تجربه می‌نمایند. در این مواقع نیز یک یا چند نقطه از محل رویش ریش، از مو خالی می‌شود. معمولا ریزش سکه‌ای ریش‌ها کوچکتر از ریزش سکه‌ای موها است.
- تغییرات ظاهری در ناخن‌ها: یکی دیگر از نشانه‌های بروز ریزش سکه‌ای، مربوط به تغییرات ناخن است. تغییراتی چون چاله‌های کوچک، قرمزی ناخن و خطوط کم عمق از نشانه‌های تغییرات ظاهری ناخن‌های فرد هستند. برخی اوقات نیز افراد سستی و شکنندگی زیاد ناخن را تجربه می‌کنند که در این شرایط ناخن‌ها خیلی راحت می‌شکنند.
افسردگی در بیماران آلوپسی آره آتا
بیماری آلوپسی آره آتا یا همان ریزش سکه‌ای مو، تنها با ریزش مو همراه نیست و جنبه‌های دیگری نیز دارد. از آنجایی که این بیماری سبب ایجاد ظاهر متفاوتی در افراد می‌شود، ممکن است افراد از نظر روانی تحمل آن را نداشته باشند و نتوانند خود را با این شرایط و ظاهر بپذیرند. برای همین طبق پژوهش‌های صورت گرفته، افرادی که به بیماری آلوپسی آره آتا مبتلا می‌شوند بیشتر در معرض اختلالات روانی چون افسردگی، اضطراب و فوبیای اجتماعی قرار می‌گیرند. برای همین در کنار توجه به درمان ریزش سکه ای مو، حتما باید به سلامت روحی و روانی افراد نیز توجه کرده و به آنها انگیزه کافی در جهت مقابله با بیماری و بهبود وضعیت داد.
چند نکته مراقبتی در بیماری آلوپسی آره آتا
- از قرار گرفتن در زیر آفتاب خودداری کنید و مانع از رسیدن نور خورشید به محل ریزش سکه‌ای بشوید.
- برای جلوگیری از تابش خورشید و گرم شدن ناحیه مورد نظر، از آفتاب و کلاه استفاده نمایید.
- جهت جلوگیری از پیشرفت بیماری خیلی سریع به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.
جمع بندی
ریزش سکه‌ای مو یا بیماری خود ایمنی آلوپسی آره آرتا یکی از بیماری‌های غیر قابل پیش‌بینی است. در این بیماری فرد به طور ناگهانی دچار ریزش مو شده و به اندازه یک سکه از موی خود را از دست می‌دهد. با اینکه این بیماری بیشتر در موی سر رخ می‌دهد، اما در ریش مردان و ناخن‌ها نیز قابل مشاهده است. علت عارضه ریزش سکه‌ای حمله گلبول‌های سفید خون به فولیکول‌های بدن است. این روش گاها به طور خود به خود درمان می‌شود؛ اما گاهی اوقات نیاز است تا به پزشک مراجعه شود تا از گسترش آن جلوگیری شود.